Botoks uygulaması yıllar içinde mimik kaslarının kullanımına bağlı ortaya çıkan kırışıklıkların giderilmesi, daha genç bir görünüme kavuşulması amacıyla gerçekleştirilen, son derece kolay bir cilt gençleştirme yöntemidir. Clostridium botulinum adlı bakteriden elde edilen botulinum toksinin laboratuvar koşullarında işlemden geçirilmesi sonucu elde edilen botoks, günümüzde kırışıklıkların ve aşırı bölgesel terlemenin tedavisinde sıklıkla kullanılmaktadır. Etkisini sinir kas kavşağında asetilkolin adlı maddenin salınımını bozarak gösterir ve kasların kasılmasını engeller.
Botoks en sık üst yüz bölgesindeki kırışıklıkların giderilmesinde kullanılmaktadır. Kaşların kaldırılması ile daha da belirgin hale gelen alındaki yatay çizgiler botoks uygulamasına iyi yanıt verir. Belirgin kaş arası çizgiler kişiye sinirli bir görünüm kazandırır. Kaş çatma çizgileri denilen bu kırışıklıklara uygulanan botoks ile bu görünüm ortadan kaldırılabilmektedir. Sadece aktif hareketlerle belirginleşen kaş arası dinamik kırışıklıklar sadece botoks tedavisi ile düzeltilebilirken; istirahat halinde de devam eden statik kırışıklıklar mevcutsa, botoks uygulamasına ilaveten dolgu uygulamalarına da ihtiyaç duyulmaktadır. Gülerken göz çevresinde oluşan ince kırışıklıklar da botoks tedavisi ile düzeltilebilmektedir. Çoğu zaman eş zamanlı uygulanan alın, kaş arası ve göz çevresi botoksu ile kişinin daha genç, ışıltılı ve en önemlisi doğal bir görünüm elde etmesi sağlanmaktadır. Botoks tecrübeli hekimlerce uygulandığında asla doğal görünümünüzü bozmaz. Günümüzde botoks uygulaması sadece kadınların değil; erkeklerin de sıklıkla başvurduğu bir uygulamadır.
Botoks alt göz kapağı kırışıklıklarının tedavisinde de uygulanabilmektedir. Ancak göz altı torbalarının düzeltilmesinde botoks tedavisi kullanılmamaktadır. Botoksun diğer kullanım alanları burun üzerindeki tavşan çizgilerinin, dudak üzerindeki ince çizgilerin tedavisi, kaşların kaldırılması, gülme esnasında üst diş etleri görünenlerde (gummy smile) bu görünümün ortadan kaldırılması, düşük ağız köşelerinin düzeltilmesi, boyun kırışıklıklarının giderilmesidir.
Botoks kırışıklık tedavisinin yanısıra bölgesel terleme tedavisinde de kullanılmaktadır. Bölgesel aşırı terleme, kişinin sosyal yaşamını olumsuz etkileyebilmekte ve yaşam kalitesini bozmaktadır. Ter bezleri asetilkolinin rol oynadığı sempatik sistemle innerve edilir. Botoks ile asetilkolin salınımının bloke edilmesi terlemenin azalmasını sağlayacaktır.
Öncelikle hastanın şeker hastalığı (diyabet), tiroid hastalıkları, nörolojik bozukluklar, kansızlık gibi terlemeye yol açabilecek patolojiler açısından değerlendirilmesi; bu hastalıkların tespiti halinde öncelikle bu durumun tedavisi açısından ilgili branş hekimlerine yönlendirilmesi gerekmektedir. Altta yatan bir sebebin olmadığı hastalar için botoks iyi bir tedavi alternatifidir. Ancak ergenlik döneminde hormonal değişikliklerle terleme artışı olan ve ergenlik sonrasında düzelen olgular da bulunmaktadır. Bu hastalarda botoks uygulamasının ertelenmesi uygundur.
İşlem öncesinde yoğun terlemenin olduğu alanın belirlenmesi amacıyla iyot-nişasta testi yapılabilir. Test öncesinde bölgedeki kıllar temizlenmiş olmalı ve 24 saat öncesinden itibaren antiperspirant kullanılmamalıdır. İyot ve üzerine nişasta sürülen alanda 10 dakika sonra koyu mor rengin oluşması terleyen alanları gösterir. Uygulaması kolay, kısa süren ve ağrısız bir testtir. Aşırı terleme tedavisinde botoks kas içine değil; deri altına uygulanır. Testin hemen sonrasında belirlenen alanda yaklaşık 20 noktaya botoks enjeksiyonu yapılır. 1-2 hafta içerisinde terleme belirgin olarak azalır ve etki 6 ay kadar devam eder.
Botoks ile en iyi yanıt aktif yüz hareketleri ile ortaya çıkan dinamik kırışıklıkları olan hastalarda elde edilir. Dinlenme esnasında da devam eden statik kırışıklıklar erken dönemde botoks tedavisinden fayda görebilirken, derin statik kırışıklıklarda botoksa ek olarak dolgu maddesi enjeksiyonları da gerekebilmektedir.
Botoks gebelik ve emzirme döneminde uygulanmaz. Uygulama alanında aktif enfeksiyonun olması ,hastanın kanama bozukluğunun olması, nöromuskuler hastalıkların varlığı ( ALS, miyastenia gravis, miyopatiler vb), son 6 ay içinde blefaroplasti, LASİK gibi göz cerrahisi yapılmış olması durumunda ve sinir-kas kavşağında iletiyi bloke edip botoksun etkisini daha da arttırabilecek ilaç (aminoglikozid, penisilamin, kinin ve kalsiyum kanal blokerleri) kullananlarda botoks uygulamasından kaçınılmalıdır.
Hastanın muayenesi sonucunda botoks uygulanacak alanlar belirlenir. Anestezi gerektirmez. Ancak işlem esnasında oluşabilecek hafif acı hissinin giderilmesi amacıyla, özellikle ağrı eşiği düşük hastalarda işlem öncesinde topikal anestezik etkili bir krem kullanılabilmektedir. 20 dakika kadar bekletilen kremin silinip temizlenmesinin ardından uygulamaya geçilebilir. İlaç serum fizyolojik ile sulandırıldıktan sonra belirlenmiş olan alanlara küçük bir iğne aracılığıyla uygulanır. 5-10 dakikalık bir işlem sonrasında hasta günlük yaşamına dönebilir.
Uygulama yapılan alanlara aynı gün içerisinde masaj yapılmamalı, 4 saat boyunca yatılmamalı, makyaj yapılmamalı, egzersiz ve sıcak uygulamadan kaçınılmalıdır. İşlem sonrası 24 saat süreyle alkol alınmaması önerilmektedir.
Uygulamadan 2-3 gün sonra tedavi edilen kasların işlevlerinde bir miktar kayıp gözlenmeye başlar. 1-2 hafta içinde etki daha da belirginleşir. Etkisi 3-6 ay içerisinde giderek azalır. Ancak tekrarlayan uygulamalar sonucunda, bu süre uzamaktadır.
Botoks yan etki oluşma riski düşük bir tedavi yöntemidir. Botoks uygulaması ile sistemik bir yan etki ortaya çıkmaz. Uygulama alanlarında hafif kızarıklık ve şişlik oluşsa da kısa sürede kendiliğinden geriler. Nadiren uygulama alanında morluk oluşabilir. Birkaç gün içerisinde geriler. Başağrısı üst yüz botoks uygulamalarında bazı hastalarda görülebilmektedir. Genellikle birkaç günde geçer. Uygulamaya bağlı gelişebilecek asimetrik görünümler, kaşların istenenden fazla kalkmış olması gibi problemler kontrolde minik dozlarda botoks uygulamalarıyla düzeltilebilmektedir. Nadir görülen bir komplikasyon olan göz kapağı düşüklüğünde ise göz damlaları ile tedavi sağlanmaktadır.
Botoks günümüzde sıklıkla kullanılan güvenilir, etkin bir cilt gençleştirme yöntemidir.
